بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی خاک (مطالعه موردی: شهرستان بافت استان کرمان)

نویسندگان

  • رضا باقری دانشیار، گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بافت، ایران
  • صدیقه محمدی استادیار، دانشگاه تحصیلات تکمیلی، صنعتی و فن‌آوری پیشرفته، کرمان، ایران
  • مهرداد سلجوقی دانش‌آموخته کارشناسی ارشد‏‏ مرتع‌داری‏، گروه منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد بافت، ایران
چکیده مقاله:

با توجه به اختصاص آمار بیشترین تغییر کاربری اراضی کشور به استان کرمان، این تحقیق به منظور تعیین اثر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی خاک انجام شد. برای این منظور 6 سایت با شرایط اکولوژیکی مشابه شامل مرتع قرق (NG)، مرتع تحت چرای شدید (HG)، مرتع با گونه غالب شیرین بیان و تحت چرای متوسط(MG)، اراضی شخم‌خورده جهت برداشت شیرین بیان (Gl T)، دیمزار (D) و دیمزار رها شده (F) در منطقه جمال آباد شهرستان بافت جهت مطالعه انتخاب شدند و طرح در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی در اواسط آبان ماه سال 1392با 6 تکرار انجام شد. نمونه‌گیری خاک از عمق 10-0 سانتی‌متری و 30-20 سانتی‌متری در سایت‌های مورد مطالعه و خصوصیات فیزیکی خاک شامل کوبیدگی خاک ( شاخص‌های وزن مخصوص ظاهری خاک و درصد تخلخل) فرسایش‌پذیری خاک (متأثر از میزان ماسه ریز، ماسه درشت، سیلت، رس و کربن آلی خاک) و رطوبت خاک مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شخم غیرگسسته در سایت شخم‌خورده شیرین بیان‌زار (Gl T) (هر 3-4 سال یکبار) اثر سوء بر فرسایش‌پذیری خاک ندارد اما اگر شخم هر سال بصورت متوالی تکرار شود (سایت دیمزار)، اثرات مضر شخم بر فرسایش‌پذیری خاک نمایان می‌شود و حتی با رها کردن شخم به مدت چندین سال (سایت دیمزار رها شده) نیز این اثر مضر بر فرسایش‌پذیری خاک همچنان باقی می‌ماند. عرصه‌های مرتعی تحت مدیریت چرای دام (چرای متوسط) به‌طور معنی‌داری نسبت به سایت چرای شدید فرسایش‌پذیری خاک را کاهش داد اما فرقی معنی‌دار بین سایت قرق و چرای متوسط مشاهده نشد. طبق نتایج این تحقیق در سایت تحت چرای شدید در مقایسه با سایت چرای متوسط و بدون چرا شاهد نرخ افزایشی معنی‌داری به میزان 35/0 گرم بر سانتی‌متر مکعب در وزن مخصوص ظاهری خاک بودیم و فرقی معنی‌دار از نظر این صفت بین سایت‌های تحت چرای متوسط و بدون چرا مشاهده نشد. این افزایش فشردگی خاک در سایت چرای شدید با کاهش تخلخل و رطوبت خاک به ترتیب به میزان 5/22 و 2 درصدی در مقایسه با سایت قرق همراه شده است. طبق این نتایج پیشنهاد می‌شود بخش اجرایی دستگاه‌های دولتی منابع طبیعی دو برنامه حفظ عرصه‌های مرتعی (و ممانعت از تغییر کاربری این عرصه‌ها به اکوسیتم‌های زراعی) و پیاده نمودن استراتژی چرای متعادل در این عرصه‌ها را سرلوحه کار خود قرار دهند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی: سمسکنده ساری)

از آنجایی که بخش وسیعی ازمناطق جنگلی در استان مازندران طی دهه های گذشته دستخوش تغییر کاربری شده اند، در این مطالعه اثر تغییر کاربری اراضی جنگلی به زمین­های زراعی دیم (کلزا)، شالیزار و باغ مرکبات بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه شرق شهرستان ساری مورد توجه قرار گرفت. بدین منظور از هر کاربری از 2 عمق 20-0 و 50-20 سانتی متر در 4 تکرار به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل ت...

متن کامل

بررسی نقش تغییر کاربری اراضی بر برخی از خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و فرسایش‌پذیری خاک

تغییر کاربری جنگل به اراضی کشاورزی، عموماً تأثیر جدّی بر میزان ماده آلی و دیگر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک می‌گذارد. این پژوهش با هدف بررسی نقش تغییر کاربری جنگل بر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و در ادامه شناخت شماری از متغیرهای مؤثر خاک بر شاخص فرسایش‌پذیری در بخشی از حوضه آبخیز برنجستانک صورت گرفته است. بدین منظور سه کاربری جنگل، زراعت دیم (گندم) و باغ مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های...

متن کامل

اثر تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی شیمیایی و بیولوژیکی خاک (مطالعه موردی شرق ساری)

در این مطالعه آثار تغییر کاربری اراضی جنگلی به زمین های زراعی دیم (کلزا)، شالیزار و باغ مرکبات بر برخی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک در دو عمق سطحی و زیر سطحی در دو منطقه سمسکنده و زرین آباد از توابع شرقی شهرستان ساری، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در 4 تکرار، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که تغییر کاربری سبب افزایش جرم مخصوص ظاهری و حقی...

15 صفحه اول

نقش تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکیو شیمیایی خاک ( مطالعه موردی: حوضه آبخیز کیاسر گلوگاه)

تغییر جنگل به اراضی کشاورزی، عموماً تأثیر جدی بر میزان ماده آلی و دیگر ویژگیهای فیزیکی و شیمیاییخاک میگذارد. بنابراین با توجه به گستردگی تغییر کاربری اراضی جنگلی استان مازندران، در این پژوهش به مطالعهاثرات تغییر کاربری بر خصوصیات خاک در بخشی از حوضه آبخیز نکارود پرداخته شد. بدین منظور نمونههای خاک از10 سانتیمتر در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی در سه کاربری جنگل، مرتع و زراعت - 0 و 20 - دولایه سطحی ...

متن کامل

تاثیر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و زیستی خاک در جنگل قلک شهرستان قائمشهر

سابقه و هدف: تخریب اکوسیستم‌های طبیعی و تبدیل آن ها به کاربر ی های دیگر موجب تغییرات چشمگیری در خصوصیات خاک شده است .جنگل‌زدایی عواقب اکولوژیکی زیان‌باری مانند کاهش تنوع زیستی و کیفیت خاک را بهمراه دارد. نتایج پژوهش‌ها در سراسر دنیا بیانگر آن است که جنگل‌زدایی باعث تنزل کیفیت خاک از طریق کاهش ماده آلی، تنفس میکروبی، پایداری خاکدانه‌ها، هدایت هیدرولیکی و افزایش جرم مخصوص ظاهری می‌گردد. هدف از ای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 2

صفحات  243- 231

تاریخ انتشار 2016-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023